Murod Muhammad Do'st

(1948 yilda tug‘ilgan)

M. M. Do‘st 1948 yilda Samarqandning Jom qishlog‘ida tug‘ilgan. U ToshDU ni tugatgach, Moskvada Adabiyot institutida tahsil oladi. So‘ngra «O’zbekfilm» kinostudiyasida, «Sharq yulduzi» oynomasida faoliyat ko‘rsatadi. Uning ijodi 70-yillarda hikoyalar yozishdan boshlangan.

Asarlari: «Qaydasan, quvonch sadosi» (1976, ilk hikoyalar to‘plami), «Mustafo», «Iste’fo», «Dashtu dalalarda», «Galatepa qissalari», «Chollardan biri», «Bir toychoqning kuni», «Galatepaga qaytish» (1983), «Lolazor» (1988) va boshq.

Dashtu dalalarda

Hikoya

Xadicha ketdiyu ko‘nglidan halovat ham ketdi. Uy bamisoli o‘lik chiqqanday huvillaydi. Polvonning yuragi toriqdi — uyni tark etdi, boqqa olib tushadigan qiяlikdagi bobosidan qolgan yerto‘lani o‘ziga boshpana qildi. Odamlarning kulishini bilardi, ammo uydagi hamma narsa Xadichani esga soladi: ostonaga qadami tekkan, devorga yelkasi — chidab o‘tirishi qiyin bo‘ldi.

Yerto‘la eski bo‘lsa ham havosi quruq edi. Yeri naq metin — cho‘kich tegsa, chaqin chiqadi. Qoratoyni ham ichkari olib kirdi. Bechora it ochiqqa o‘rgangan edi, yerto‘laga ko‘nikolmadi, uch-to‘rt kecha uvlab chiqdi, lekin — yo‘q, keyin-keyin egasining holiga tushundi chog‘i, poygakka to‘shalgan poxol ustida indamay yotadigan bo‘ldi.

Yerto‘la avvaliga sal vahimali ko‘rindi. Shifti past, agar chiroq bo‘lmasa, naq lahadning o‘zginasi...

Asta-sekin yerto‘laning go‘rsimon ekaniga ham ko‘nikdi. Yomg‘irli bir tunda uyqusiz yotib, uzoq o‘yladi, o‘zining tirikligini o‘yladi, yonida iti Qoratoy borligini, Xadichaning ketganini... Bir o‘zi ketsa go‘rga edi, qizchani ham yetaklab ketdi. Shu tariqa, xayoli to‘rt яshar qizchasi Chamanga og‘di, qizim hozir Sho‘rquduqning ko‘chasida bemalol o‘ynab yurgandir, deb o‘yladi, hatto uning qo‘lchalarini tuproqqa belab qichqirayottanini eshitganday bo‘ldi. Yarim tun ekani, tashqarida yomg‘ir sharros quяyotgani — barisi bekor edi. Xo‘rligi keldi, o‘zidan xafa bo‘ldi, keyin poygakda xumday boshini yerga qo‘yib mudrayotgan itiga so‘zlandi: mening holim shu, Qoratoyjon, xotin ketdi, har kim o‘z yo‘liga ekan...

*

Abduvali Qutbiddin.

Hayol  kechasi

Toshkent “Yozuvchi” nashriyoti 1994

* * *

Quyosh, yurting qayda, so‘ragan edim,
Tong-la nuringga dil o‘ragan edim,
Men ham sen bor yerga boraman dedim,
Ammo osmoningga ko‘ymading, quyosh,
Biror bor boshimga tekkizmading bosh.

Muyishib, mungrayib ishlagan edim,
Men ham ko‘p toshlarni tishlagan edim,
Qahring shomlarida qishlagan edim,
Hayron yoshligpmni ho‘ngratding, quyosh,
Biror bor boshimga tekkizmading bosh.

Urfu rusumingdan boshlagan edim,
Eski do‘koningni xushlagan edim,
Duru marjoningni ushlagan edim,
Oqibat manglayim mushtladim, quyosh,
Biror bor boshimga tekkizmading bosh.

Tilimni kundaga ko‘ygil, chop dedim,
Keyin dil uyiga borib yot dedim,
O‘g‘lim u, o‘zim u, asta yoq dedim,
Kulu to‘zonidan mahv bo‘lgin, quyosh,
Biror bor boshimga tekkizmading bosh.

Men odam edim-ku, men odam edim,
Loydan-da yo‘g‘rilgan matodan edim,
Iblisga aldangan atodan edim,
Ey quyosh, men seni sevaman, quyosh,
Biror bor boshimga tekkizmading bosh.

Abulqosim   Muhammadrasulov

“POLITBYuROGA MAKTUB”

Yoki  Muhammad SOLIHga  ochiq xat

Adashmasam, 1985 yili O‘zbekiston Yozuvchilari uyushmasining navbatdagi s‘ezdi chaqirildi.Unga barcha uyushma a‘zolari taklif etildi. Shu jumladan men ham.

G'ozlar galasining bom -bo'sh chelagi

Yog‘ar kuz yomg‘iri maydalab, ezib,
Yomg‘irda yuvilgan oynaday tuyg‘u.
Soyabon ostida yurarman kezib,
Ko‘lmaklar ko‘zida ismsiz qayg‘u.


Suv yuzida g‘amgin kumush xalqalar,
Shivirlar qamishli sohillar labi.
Bir yupun majnuntol yolg‘iz chayqalar,
Unsiz yig‘layotgan parizod kabi.


Nahot tamom bo‘ldi yomg‘ir ko‘z yoshi?
Tabiat yig‘idan to‘xtadi, tindi.
Yer qadar egildi maysalar boshi,
Borliqqa musaffo halovat indi.


Tortinchoq yalong‘och bog‘lar bir yonda,
Oynadek yaltirar bog‘lar yo‘lagi.
G‘iyt - g‘iyt etar kuzgi g‘amgin osmonda,
G‘ozlar galasining bo‘m - bo‘sh chelagi.

9 iyulь, 2011 yil.

Tungi soat 2 dan 36 daqiqa o‘tdi.

Toronto shahri, Kanada.