 Xoldor Vulqon
HALOL MULKKA HECH QACHON OFAT YETMAYDI
Men o‘zbek milliarderi Alisher Burxanovich Usmanovni faqat boyligi uchungina emas, u INSONning kamtarinligi, halolligi, to‘g‘riso‘zligi uchun qattiq hurmat qilaman.Men millatchi yo irqchi emasman.Ammo boshqa xalqlarni ham hurmat qilgan holda Alisher Burxanovichning o‘zbek ekanidan fahrlanaman.Alisher akaning jurnalistlar bilan o‘tkazgan suhbatlarini kuzatib, hulosalar chiqaraman.Jurnalistlar ba‘zan unga qaltis va nozik savollar bilan murojaat qilib,"qarmoq" tashlab ham ko‘radilar.Misol uchun "Siz musulmonligingizdan kelib chiqib, zakot to‘laganmisiz?" deganday. Aslida savolni bu tarzda berilishining o‘zi kulgili.Axir o‘zingiz o‘ylang, musulmon odam zakotni to‘lab, men zakot to‘ladim deydimi?Unda zakoti riyo, amali xabada bo‘lmaydimi?Albatta bunday savolni Islom ahkomlaridan butunlay behabar odamlargina berishlari mumkin.Tevarakdagi molu dunyo ortdirgan va topgan tutgan molidan judo bo‘lib, oyog‘i osmondan bo‘lgan kimsalar taqdiriga nazar soling.Agar boylik egasi zakot to‘lamasa, dunyoviy qilib aytganimizda hayru exson qilmasa, yoki Xudo qaytargan gunox ishlar bilan shug‘illansa, albatta uning moliga ofat yetadi.Boyning moliga ofat yetmayotgan ekan, demak u zakot to‘lagan, hayru ehson qilgan bo‘ladi. Alisher Burxanovichning molu dunyosiga ofat yetmayotganini, aksincha u boyliklar Xudoning hikmati bilan ko‘payayotganini butun dunyo ko‘rib turibdi.Hatto Alisher akani siyosiy o‘yinlarga, fitnalar botqog‘iga sudrab, muxolifat deb aytiladigan allaqanday guruxlarni qo‘llamasligidan noliydiganlar ham bor.Go‘yo Alisher aka endigina biznesini rivojlantirayotgan paytlar unga bir so‘m berib qo‘yganday undan hafa bo‘ladilar.Nima, Alisher aka, muxolifat deb atalguvchi bir birlarining ko‘zlarini o‘yishga tayyor, siyosat, siyosiy madaniyat nimaligini bilmaydigan savodsiz, qandaydir parokanda guruxlarning so‘qir to‘dasini qo‘llab, urushlarga yo‘l ochib, begunox vatandoshlarimizning qirilib ketishi, bolalarning qonlari to‘kilishi, ota -buvalarimiz barpo etib ketgan muazzam shaharlarimizning vayron bo‘lishi uchun investitsiya yotqizsinmi?Meni eng hayron qoldirgan yana bir narsa, Alisher Usmanovning o‘z intervьyusida: -Bilmadim, balki o‘z vaqtida xalqqa, elga halol xizmat qilgan, ammo xizmatlari qadrlanmagan ajdodlarimga berilishi kerak bo‘lgan bu boyliklarni Xudoi Taolo menga bergan bo‘lsa kerak deya olg‘a surgan taxmini bo‘ldi.Men Alisher Burxanovichning mana shu taxminiga qoyil qoldim.Ha, buyuk odamlarning fikri ham buyuk bo‘ladi.Alisher akaning yuqorida aytgan gaplari Qur‘on hikmatlariga hamohang.
Eslang, o‘tgan ramazon oyida biz hurmat qilgan Amerika Qo‘shma Shtatlarining prezidenti janob Barak Obama o‘zi xristian bo‘lishiga qaramay, Oq Uyda musulmonlar uchun iftorlik berarkan, og‘iz ochilishi oldidan qisqa, ammo hikmatli nutq so‘zladi.Janob Barak Obama Qur‘oni Karimdan "Zarrotun hoyran yaro va zarratun sharron yaro" oyatini keltirib, Xudoi Taolo zarracha qilingan yaxshilikni ham abatta munosib taqdirlaydi.Ya‘ni yaxshilikning katta kichigi bo‘lmaydi.Biz esa garchand dinimiz boshqa bo‘lsada, hammamiz Xudoning bandalarimiz.Bir birlarimizga yaxshilikni ravo ko‘raylik.Barcha musulmonlarni ramozon ro‘zasi bilan muborakbod etaman.Ro‘zadorlar ertalabdan beri tuz totmaganlar.Qorinlar ancha ochib qolgan.Shuni xisobga olgan holda, sizlarni toliqtirib qo‘ymaslik uchun so‘zimni yakunlayman -dedi u o‘zining mashhur tabassumi bilan jilmayib.Ya‘ni uning so‘zlari ham janob Alisher Usmanovning aytgan gaplariga mazmunan yaqin yangradi.Ha, Xudo har bir zarra yaxshiligimizni mukofotsiz qoldirmagani kabi, har bir zarra yomonligimiz uchun ham muayyan va muqarrar jazolarni belgilab qo‘yganki, u narsalar sizga yetmasa, sizning kelajak avlodlaringizga albatta yetadi.
Xulosa shu. Birovni g‘iybat qilmay, nohaq taxqirlamay, yomon so‘zlar bilan diliga jarohatlar yetkazmay, zulm qilmay yashashga harakat qilishimiz kerak ekan.
Bu borada Xudo baraka bergan Alisher Burxanovichning tutgan pozitsiyalari hammamiz uchun buyuk ibratdir.
Chunki Alisher Burxanovich o‘zining bitmas tuganmas boyliklariga mag‘rur emaslar.
Aksincha, oddiy, TOZA, HALOL ODAM bo‘la olish har qanday boylikdan yuqori ekanligini chuqur anglab yetgan, donishmand va kamtarin insondirlar.
U INSON ALIShER NAVOIYning: "Ey, Navoiy, hech kishi davlatga mag‘rur o‘lmasun" degan misralarini o‘qiganlar va shunga qat‘iy amal qiladilar.
Alisher aka, yaqinlaringiz va biz kabi do‘stlaringiz baxtiga doimo sog‘ va omon bo‘ling! Hurmat bilan, Xoldor Vulqon.
17 noyabr, 2013 yil.
Kunduz soat 11 dan 6 daqiqa o‘tdi.
Kanada.
|
 Xoldor Vulqon
Xudoning Kitoblariga oddiy kitoblarga qaraganday qarash gunox emasmi?
(Muhammad Solix va Jamol Kamollarning ijodiy faoliyatlariga ayrim chizgilar)
Ko‘plar dunyo hoyu havaslariga, toju taxtga, mulku molga mehr qo‘yadilar.Donishmand odamlar esa mal‘un, ya‘ni la‘natlangan boylikni, dunyo vasvasasini tark etib, najot qo‘rg‘oniga intiladilar, shoshiladilar.Hazrati Amiri Alisher Navoiy ham muvaqqat dunyoga etak siltab, arba‘inlar yozib, tariqat, so‘fiylik yo‘lini tutib, Xudoi Taologa munojat va tavallolar qilgani tarixdan ma‘lum.Hazrati Navoiyning ijodiy umrboqiyligiga sabab ham aslida Xudoning kitobini o‘qib ulg‘aygani, yozgan asarlari o‘sha ilohiy kitob matlabi - oliy odob, husni xulq normalariga hamohang ekanidadir balkim.
XX asrning ikkinchi yarmida o‘zbek she‘riyatini toza havolardan nafaslantirib,yanada jonlantirgan, yoshartirgan iste‘dodli shoir Muhammad Solix (Salay Muhammadaminov) avvaliga Xudoning to‘rt kitobi qatoriga kirmagan otashparast Zardushtning "Avesto" hikmatlar to‘plamiga mehr ko‘rguzgan esada, keyinchalik bu yo‘ldan qaytib, Dini Islom yo‘lini tanladi.Yillar o‘tib, baayni Bobur, Mashrab, Nasimiy, Hamza, Cho‘lpon singari shoirlar boshiga yog‘ilgani kabi o‘z boshiga va yaqinlari ustiga yog‘ilayotgan kulfatlar sababini shoirlikdan deb bildimi, xullas, Muhammad Solix(Salay Muhammadaminov) qo‘lidagi Xudo tutqazgan o‘tkir qalamini sindirib otdi, she‘r yozishni to‘xtatdi.Ammo yaqinda Muhammad Solix (Salay Muhammadaminov) she‘riyatni shariatga mengzadi, shunday qaltis gapni aytishga jur‘at etdi.Mening nazarimda esa shariat hech qachon she‘riyat, she‘riyat esa, aslo shariat bo‘la olmaydiganday.She‘riyatni diniy ahkomlar majmu‘i sifatida tasavvur qilishning o‘zi nojiddiylik bo‘lardi. Hatto diniy ahkomlarga esh Faridaddin Ibrohim Attor, Mavlono Jaloliddin Balhiy, Yassaviy, Mashrab, So‘fi Olloyorlarning she‘riyati bo‘lgan taqdirda ham.She‘riyatni shariatga mengzash xuddiki imomlar she‘r ohangida nazmiy ma‘ruza qilishlariga yo‘l ochishday, fatvo berishday, bir buyuk fitnani boshlashday, sodir etishday yangramoqda.Qolaversa, she‘riyatni ham sekin asta qopga, qolipga solishga initilish kabi taasurot uyg‘otadi u so‘zlar.To‘g‘ri ustoz shoir Muhammad Solix (Salay Muhammadaminov) u so‘zlari bilan "she‘rlari shariat axkomlari talabiga javob beradigan bo‘ldi" deya quvonmoqdalar.Ammo "she‘riyati shariat bo‘ldi" degan so‘z ortidan yuqorida biz aytgan fitnalar qoyim bo‘lmasligiga ham hech kim kafolat berolmaydi.Inchunun, shariat masalasi g‘oyat nozik masaladirkim, unga juda extiyotlik bilan yondoshmoq kerak.Men bir hadis o‘qigandim.Unda payg‘ambarimiz alayxi saloti vasallam shunday deydilar: Kimki bir yaxshi ishni boshlab qo‘yib olamdan o‘tsa, o‘sha ishdan hosil bo‘ladigan savoblar to ro‘zi qiyomat o‘sha bandaga borib turaveradi.Kimki biror fitnani boshlab qo‘yib olamdan o‘tib ketsa, o‘sha fitnadan hosil bo‘lgan gunoxlar to ro‘zi qiyomat o‘sha bandaga to‘xtovsiz borib turadi -deydilar janobi payg‘ambarimiz.Balki Muhammad Solix mening bu yozgan so‘zlarimni g‘azablanib o‘qiyotgandir.U inson o‘zi musulmon bo‘laturib, birov yozgan narsalarni o‘qib ham "Nima? Qayerda? Men endi sizdan eshitayapman.Men unday narsani o‘qimadim" deya yolg‘on gapirmaydilar, o‘zlarini katta olib,kibrga berilmaydilar. Qaytaga yana bir daxshatli xatodan ogoxlantirganimiz uchun (Garchand tashakkurga yarasha ish qilmagan bo‘lsakda) bizga g‘oyibona TAShAKKUR deya, yaratgan Parvardigori Olamga istig‘for aytadilar.Yaqinda najot qo‘rg‘onining nurli devori ostida haybatlanib turgan yana bir shoirimizni ko‘rib qoldim.U aruz vaznida Erkin Vohidov, O‘lmas Jamollarning yozganlaridan ustun bo‘lsa ustunki, sira qolishmaydigan o‘tli g‘azallar va boshqa ko‘plab go‘zal asarlar insho etgan taniqli ijodkor O‘zbekiston xalq shoiri Jamol Kamol edi.Jamol aka yaxshi niyyat bilan Qur‘on suralarini, oyat ba oyat she‘rga solib, asar yozmoqchi ekanlar.Mening diniy ilmim yetarli emas.Ammo bir shogird, havaskor ijodkor sifatida ulug‘ shoirimiz Jamol Kamol boshlagan shu ish to‘g‘rimikin deya o‘ylanib qoldim.Ya‘ni deylik, shoirlar yozyaptiyu, nega bizga mumkin emas degan nuqtai nazarda ertami kech, bironta hofizning kallasiga Qur‘on suralarini kuyga solish, qo‘shiq qilib kuylash fikri kelib qolmasmikin?O‘sha qo‘shiqlari bilan avval televideniya orqali, so‘ng to‘ylarda, mast -alast davralarda qistir -qistir uchun doirani tezlamasiga chalib, sho‘xidan aytib, jiddiy narsalarni mazammatga aylantirib yubormasmikanlar?Musiqachilardan keyin rassosmlar ham sura va oyatlarni mato va moybo‘yoqda aks etdirsakchi? -deya o‘ylanib qolsalar nima bo‘ladi?Keyin, "Jamol aka aytdilar, suralarda qofiyalar bor ekan.Qur‘on ham she‘riy usulda yozilgan ekan.She‘riy majmuani esa biz adabiyotshunoslar bir qator ko‘zdan kechirib qo‘yishimiz kerak" deydigan "o‘yinchilar" chiqib, din dushmanlarining buyurtmasini bajarib bermaydi deya kim ayta oladi?Keyin haykaltaroshlar...Eng xavflisi, ularning so‘zlari mo‘‘tadil islom tarafdorlari va radikal qarashdagi dindorlar orasida nafratni kuchaytirib, to‘xtatib bo‘lmas urushlarga sabab bo‘lishini, mamlakatimiz milliy havfsizligiga taxdid soladigan navbatdagi bosh og‘riq bo‘lishini ham o‘ylab qo‘ysak yomon bo‘lmaydi. Eng daxshatlisi, bu kabi fitnalar qoyim bo‘ladigan bo‘lsa, gunoxi Jamol akaning gardaniga yozilib qolmasmikin?degan muloxazalarga duch keldim.Yaxshilab e‘tibor bering.Navoiydek Qur‘oni Karimni yod bilgan, "Hamsa" yozgan ShOIR she‘riyatni shariat demadilar va Qur‘onni she‘riy usulda yozishga azimat qilmadilar.Xudoning so‘zlari nazmiy ohanglarda bandalar qalbiga tezroq yetib boradi deya oddiy she‘riyatni shariatga, Xudoning kitobini she‘riy kitobga mengzamadilar.Sharq she‘riyatining sultoni, amiri Alisher Navoiy hazratlari Xudoi Taolo o‘z muqaddas kitoblaridagi so‘zlarni Qolu Boloda, Alminsohda, Lavhul Maxfuzdayoq bandalar qalbiga tez yetadigan, ohangdor qilib qo‘yganini, hikmatlarni Xudodanda o‘tkizib aytish yoki yozish bandasining qo‘lidan kelmasligini anglab, hayo qilganlar, bu borada qaltis gaplarni aytish yo yozishdan tiyilganlar. Muhammad Solix (Salay Muhammadaminov) va Jamol Kamollar Xudoning Kitoblari haqida bir narsa yozishdan avval Navoiy bobomiz kabi jiddiyroq, teranroq o‘ylasalar bo‘larmidi deymanda.Xususan, mening bu ikki ijodkorga, Muhammad Solixga ham Jamol Kamolga ham xasad yo xusumatim yo‘q.Faqat ular qo‘l urayotgan ishlarning g‘oyat qaltisligi haqida bir uka, bir do‘st sifatida ikki dunyolik xatardan ogoxlantirib qo‘ygim keldi halos.So‘zlarim og‘ir botgan bo‘lsa, avvaldan uzr so‘rayman.Hurmat bilan, Xoldor Vulqon.
11 noyabr, 2013 yil.
Kunduz soat 11 dan 26 daqiqa o‘tdi.Kanada.
 Франц Кафка
Кўнгил иши
(ҳикоя)
Вазирабону Асадова таржимаси
- Стив, севиб қолдим!
- Табриклайман! Сен учун хурсандман, Оливер!
- Раҳмат, дўстим, бироқ бошим қотган.
- Нега?
- Суйганимнинг турмуши бор.
- Оилалими? Боши очиқ хотинлар қуриб кетганмиди сенга? Келиб - келиб эрли аёлга илакишасанми?
- Шуни айт. Кўнгил иши-да, оғайни, энди нима қилишга ҳайронман?
- Муҳаббатнинг кўзлари кўр, деб шунга айтадилар. Аёл - чи? У сени дейдими?
- Шубҳасиз!
- У ҳолда иккиланишга ҳожат йўқ. Ёринг хоҳиши шундай экан, бирга бўлинглар. Умр бир марта берилади, дўстим. Қандингни ур! Энг яхши йўли суюкли маъшуқангни олиб қоч! Тоққа чиқмасанг, дўлана қайда, жон куйдирмасанг, жанона қайда?
- Эри - чи?
- Нима эри? От тепкисини от кўтаради, дейдилар. У тушунади ва тақдирга тан беради, оғайни. Начора ҳаётнинг ўзи шафқатсиз! Қачонгача алданиб яшайди шўрлик! Кўргилик ўргилай, кўргилик! Бошга тушганни кўз кўради.
- Эри кўнмаса - чи?
- Унинг бошқа иложи йўқ. Севмаганга суйкалиш бефойдалигини ҳар қандай эркак ҳам тушунади. Бир ёстиққа бош қўйдим, деб энди бир умр севмаган одам билан яшашга ҳеч ким мажбур эмас. Маслаҳатим: бировнинг хотинини олиб қочганга яраша, суйганингни бахтли қил!
- Бундан ташвишланмасанг ҳам бўлади.
Эртасига каллайи саҳар хотинининг ёнида йўқлигидан безовталаниб Стив ёстиқ устидан икки энлик хат топиб олди: "Мени излама, ортга қайтмайман! Бошқани севиб қолдим..." бу сўзларни ўқиган Стивнинг кўнглидан нимадир "шиғ" этиб ўтиб кетди. У беш йил бирга яшаган жуфти ҳалоли танлаган "бошқа"нинг кимлигинию алданиб яшаган ўша шўрлик ўзи бўлганини англаб етди.
Манба: "Иқбол" интернет саҳифаси.
Андижон шаҳри.
Xoldor Vulqon
Badiiy adabiyot bo‘yicha xalqaro "Naslediye" mukofotining nomzodi
Galileylarni so‘kmaylik!
Yevropada Xristianlik fanatizmi avj olgan jaholat zamonlarida dunyoviy ilmga intilganlarni, ayniqsa munajjim - astranom olimlarni omma oldida qatl qilish avjiga chiqdi.Jordano Brunoni osiylikda ayblab "Er yumaloq va u aylanadi" degan qat‘iy fikri uchun sharmsorlik ustuniga parchinladilarda, tiriklay yoqib yubordilar. Yoqib yuborishlaridan avval unga so‘ngi so‘z aytish xuquqini berib: Munajjim, Jordano, agar sen Yer aylanmaydi deya o‘z fikringdan qaytsang seni qatl qilmaymiz - deyishgan. Shunda qaysar Jordano Bruno o‘z g‘oyasiga sodiq qolib: "Men yer aylanmaydi deganim bilan Yer aylanaveradida" deya javob bergan. Bu gapdan g‘azablangan juxalo gulhanga fonar yog‘i quyib, o‘t tortib yuborgani tarixlarga yozib qo‘yilgan.Yulduzlarga termulib to‘ymagan, fazoviy kengliklarni sevgan olimning ozod ruhi koinotga ravona bo‘ladi. Cherkov a‘yonlari shodlanib sevinadilar. Vaholanki, Yer Jordano Bruno ta‘kidlaganiday rostdan ham yumaloq ekan va u o‘z o‘qi atrofida aylanarkan.Endilikda bu haqiqatni aqli salim odam inkor etmaydi. Balki "Injil" da Yer yassi, lappak deyilgandir. Agar unday deyilmagan bo‘lsa, hurmatli Xristianlar meni ma‘zur tutsinlar. Men bir dinni ikkinchi dindan ustun qo‘yib, kamsitish fikridan yiroqman. Lekin har gal ko‘zim tushganda "Qur‘oni Karim"dagi "Yosin" surasining 39 oyatida ming yillar avval koinot, sayyoralar haqida aytilgan quyidagi hikmat hayratimni ortdiradi. Negaki, u paytlari hali Kopernik ham, Galiloye Galiley ham, Jordano Bruno ham dunyoga kelmagan edida.
Bismilloxu rahmonu rahim.
“Lashshamsu yanbag‘ilaha an tudrikal Qomara va lallaylu sabiqun nahari va kulli fi falaki yasbaxuvn”
Men mulla, yoki mufassir emasman. Lekin bu insonni hayratga solguvchi oyatni o‘zimcha tarjima qildim va tarjimamda xato bo‘lsa, Xudo meni kechirsin.
Na quyosh oyga yeta oladi, na oy quyoshga. Ularning barchasi tunu kun falakda suzib yuradilar.
Qarang, "Qur‘oni Karim" Quyosh va Oyni falakda suzib yuradi deb ming yillar avval insoniyatga habar bermoqda. "Va kulli" degan so‘zga diqqatingizni qarating. Kulli , ya‘ni ularning hammasi deya falakda suzib yurguvchi ko‘p narsalarga ishora qilinmoqda. Bu yerda miqdor yo‘q. Demak, bu ishora son - sanoqsiz sayyoralarga, gallaktikaga, kvazagallaktika tumanliklariga ishoradir.
Shundan kelib chiqiladigan bo‘lsa, bechora Jordano Bruno ham o‘zi bilmagan holda "Qur‘oni Karim" oyatiga hamohang amalni qilib, zolim fanatlarning daxshatli gulhanida tiriklay yonib ketgan ekan. Xudo rahmat qilsin boyaqishni.
Endi o‘sha jaholat zamonlarida Jordano Brunoning qismati boshiga tushgan yana bir yirik olim Galiloye Galiley haqida to‘xtalsak. Galiley ham yerni yumaloq, va u aylanadi degani uchun uni qatl qilishmoqchi bo‘ladi hamda so‘ngi so‘z berib fikridan qaytishi so‘raladi. Shunda Galiley o‘z fikridan qaytadi va omma oldida "Er aylanmaydi" deydi. U ozod qilinadi. Lekin qator shogirdlari Galileydan yuz o‘girib, qo‘rqoqligi uchun uning yuziga tuflab ketishadi. Galiley rosa yig‘laydi. Uning bitta Gans degan shogirdigina tashlab ketmaydi. Galiley yashirin bo‘lsada astranomik tadqiqodlarini yanada jadalroq davom etdiradi. U ilmiy tadqiqodlari, yaratgan formulalari bitilgan varaqlarni kattakon globus ichiga otaveradi. Yillar o‘tib qartaygan olim ko‘r bo‘lib qoladi. Quvvatsizlanib qolgan ko‘r olim sadoqatli shogirdi Gansni chaqirib, qo‘li bilan uning yuzlarini paypaslab: - Gans, rahmat senga. Barcha shogirdlarim meni tashlab ketishdi. Lekin sen ketmading. Nazarimda mening ham qazom yaqinday. Sen Gans, anavi globusni ag‘dar. Globus ichida mening ilmiy tadqiqodlarim bor. Men o‘lib ketsam, sen qo‘lyozmalarni saqlab, kitobat qil. Kelajak avlodlarga asqotib qolsa ajab emas - deydi. Gans yig‘lab - yig‘lab globusni ag‘daradi va ustozining qimmatli qo‘lyozmalarini tartib bilan dastalarkan: - Ustoz, o‘shanda siz "Er aylanadi" deya turib olganingizda sizni qatl etishardi va bu qo‘lyozmalar yozilmagan bo‘lardi. Siz to‘g‘ri yo‘l tutdingiz - deydi. Gans ustozining bu taktikasi haqida boshqa shogirdlarga aytgach, ular ham kelib, Galileyning qo‘llarini o‘pib, ko‘zlariga surtib, tiz cho‘kib yig‘laydilar va kechirim so‘raydilar. Galiley ularni kechiradi, hamda shogirdlari davrasida joni uziladi.
Qissadan xissa, biz ham G‘afur G‘ulom, Hamid Olimjon, Uyg‘un, Turob To‘la, Abdulla Oripov, Erkin Vohidov, O‘tkir Hoshimov, Odil Yoqubov, Shukrillo, Xudoyberdi To‘xtaboyev, Toxir Malik, Anvar Obidjon, Muhammad Ali,To‘lan Nizom, Murod Muhammad Do‘st, Hayriddin Sultonov, Olim Otaxonov, Xurshid Do‘stmuhammad, Halima Ahmedova, Xalima Xudoyberdiyeva, Usmon Azim, [?, Yahyo Tog‘a, Ikrom Otamurodov, Abduvali Qutbiddin, Nazar Eshonqul, ///,Abdulkarim Bahriddin(Karim Bahriyev),Iqbol Mirzo, G‘ulom Mirzo, Shoim Bo‘tayev, Eshqobil Shukur, Abulqosim Mamarasulov, ..., Shodiqul Hamro,Rahimjon Rahmat,Isajon Sulton, Ulug‘bek Hamdam, Minhojiddin Mirzo, va boshqa ko‘plab taniqli shoir yozuvchilarimizni - o‘zbek Galileylarini to‘g‘ri tushinishimiz kerakday mening nazarimda.
Axir ular Karimovga qarata: - Sen diktatorsan! - degani bilan Karimov diktator bo‘lmay qolarmidi? Qaytaga o‘sha, murakkab o‘tish davrida ularni ham turli ayblovlar bilan qamab, Xalq dushmani deya vatandan badarg‘a qilishi mumkin edi.
Lekin Amerika -O‘zbekiston aloqalari yaxshilana borayotgan shu kunlarda O‘zbekiston Prezidenti Islom Karimov ham o‘z siyosatini sezilarli darajada yumshatib, mamalakatimizda jamiyatni demokratlashtirayotgani kuzatilmoqda.
Agar ishlar shu yo‘sinda olib borilsa, O‘zbekiston tez orada ozod demokratik mamlakatga aylanishi ham mumkin.
Galileylarni so‘kmaylik!
18/03/2010.
Toronto shahri, Kanada.
 Xoldor Vulqon
 Hazrati Mir Alisher Navoiyning
“Oshiq o‘ldim” g‘azaliga sharx.
Oshiq o‘ldim, bilmadim yor o‘zgalarg‘a yor emish,
Ollox –Ollox, ishq aro mundoq balolar bor emis
Ushbu g‘azal matla‘ida Hazrat Navoiy yorga bo‘lgan cheksiz muhabbati haqida yozarkan, yorining o‘zgalarga marhamatlar ko‘rgizayotganidan rashklanadi va ishq olamida shundoq tengsiz balolar borligidan hayratlanadi.
Qaddig‘a el mayli bo‘lg‘ondin ko‘ngil ozurdadir,
Ul alifdin zoorlarning xosili ozor emish.
Navoiy Yor qaddiga, ya‘ni go‘zalligiga el moyil bo‘lganidan rashk tuyib, ko‘ngli ozor topayotganini aytarkan, so‘z emas, bir go‘zal harf o‘yini qiladi. Ma‘shuqasining qaddini arabcha alif harfiga o‘xshatib , menga o‘xshagan vaslinga zorlarga o‘sha alif ko‘rinishidagi xivichdan faqat ozor yetadi halosmi? – deya zorlanadi.
Elga novak urdi, men o‘ldim, erur bu turfakim,
Jona yetgan reyesh el bag‘rig‘a kirgan hor emish.
El bag‘riga ishq novaki, ya‘ni nayzasi sanchildi lekin ular o‘rniga men halok bo‘ldim. Yor ishqida telbalanib qolgan elning chekayotgan azobi mening chekayotgan azobim oldida hech narsa emas. Mening yuragimni tilib tashlagan firoq bir hanjar bo‘lsa, elga yetgan azob tikon azobichalik halos deyiladi yuqoridagi baytda.
Rishtakim muxlik yaram og‘ziyga tikdim, angladim,
Kim kafan jinsi qirog‘idin suvirg‘an tor emish.
(Shu baytni juda yaxshi ko‘raman X. V.) Yor ishqining tig‘laridan hosil bo‘lgan jarohatim qonini to‘xtatish uchun ip bilan tikayotib bunday qarasam, ul iplar kafanimning qirg‘og‘idan sug‘irilgan tolalar ekan – deydi Hazrat Navoiy. (Voh, shunaqa misralar ham bo‘lar ekan! X.V.)
Jonga taxvif ayladim tig‘i halokidin aniy,
Bilmadim bu ishdin ul o‘lguncha minnatdor emish.
Yor tig‘ining xalokatini jonimga havf bildim. Yor bo‘lsa, meni qiynayotganidan o‘lguncha minnatdor ekan deydi Navoiy.
Ey Navoiy, ho‘o‘blarni ko‘rma osonlig‘ bilan,
Kim biravkim soldi ko‘z, uzmak ko‘ngil dushvor emish.
Ey, Navoiy, ishq ahliga oson tutma, negaki, yor ko‘z solsa, keyin undan ko‘ngil uzishing qiyin bo‘lar ekan –deya oshiq ko‘ngil qiynoqlarni kuylab, Navoiy g‘azalni yakunlaydi.
Bu misralardagi ichkin dardni faqat kimnidir telbalarcha sevgan va uning vaslini istab qiynalgan odamlargina his eta oladi.
27 dekabrь, 2009 yil.
Kunduz soat 2 dan 35 minut o‘tdi.
Toronto shahri , Kanada.
|
|
